Skutki picia coli zero – co się dzieje z organizmem przy regularnym spożyciu?

Czy cola zero naprawdę jest zdrową alternatywą dla klasycznej coli?

Cola zero zyskała ogromną popularność jako niskokaloryczna alternatywa dla tradycyjnych napojów gazowanych. W świadomości wielu konsumentów jest synonimem słodyczy bez wyrzutów sumienia. Jednak czy rzeczywiście jest tak niewinna, jak sugeruje marketing? W tym artykule przyjrzymy się skutkom regularnego picia coli zero na organizm, opierając się na aktualnych badaniach naukowych i opiniach ekspertów.

Co zawiera cola zero i jak działa na organizm?

Cola zero różni się od klasycznej coli głównie składem słodzącym – nie zawiera cukru, lecz sztuczne substancje słodzące takie jak aspartam, acesulfam K czy sukraloza. Te substancje słodzące mają moc kilkuset razy większą niż cukier, ale praktycznie nie dostarczają kalorii.

Choć sztuczne słodziki nie podnoszą poziomu glukozy we krwi tak jak cukier, ich wpływ na układ metaboliczny, mikrobiom jelitowy i zachowania żywieniowe pozostaje przedmiotem intensywnych badań. Niektóre badania sugerują, że mogą zaburzać odczuwanie głodu i sytości, a także wpływać na insulinooporność.

Czy cola zero wpływa na przyrost masy ciała?

Kolokwialne przekonanie mówi, że napój bez kalorii to doskonały sojusznik w odchudzaniu. Jednak wiele badań epidemiologicznych wskazuje, że osoby regularnie pijące napoje typu cola zero mogą paradoksalnie mieć wyższe ryzyko przyrostu masy ciała. Skąd ten paradoks?

Jedną z hipotez jest tak zwany mechanizm kompensacyjny – organizm czując słodki smak, spodziewa się dostarczenia energii. Gdy jej nie otrzymuje, może w przyszłości prowokować do większego spożycia kalorii. Co więcej, osoby sięgające po zerówki mogą podświadomie pozwalać sobie na większe porcje jedzenia, sądząc, że już i tak oszczędziły na napoju.

Jak cola zero wpływa na poziom cukru we krwi i ryzyko cukrzycy?

Mimo iż napoje typu zero mają niski indeks glikemiczny, ich wpływ na poziom cukru we krwi nie jest całkowicie neutralny. Niektóre badania wykazały, że regularne picie napojów ze sztucznymi słodzikami może zaburzać wrażliwość insulinową. Istnieją również przesłanki, że takie słodziki mogą zmieniać mikrobiotę jelitową, co z kolei wpływa na mechanizmy metaboliczne związane z gospodarką glukozową.

Badanie opublikowane w „Cell Metabolism” wykazało, że niektóre osoby doświadczają zmian w mikrobiomie już po kilkudniowym spożywaniu napojów ze sztucznymi słodzikami, co może prowadzić do długofalowych konsekwencji dla zdrowia metabolicznego.

Wpływ coli zero na zdrowie jelit i mikrobiom

Coraz więcej mówi się o wpływie diety na mikroflorę jelitową. Okazuje się, że sztuczne słodziki zawarte w coli zero mogą negatywnie oddziaływać na równowagę mikroorganizmów w jelitach. Zmiana populacji korzystnych bakterii może prowadzić do problemów trawiennych, stanu zapalnego, a nawet wpływać na nastrój i funkcjonowanie układu nerwowego.

Mikrobiom to nie tylko kwestia trawienia – jego stan ma bezpośredni związek z odpornością, metabolizmem oraz zdrowiem psychicznym. Picie coli zero, nawet przy braku kalorii, może więc pośrednio wpływać na wiele aspektów zdrowia.

Czy picie coli zero może szkodzić zębom?

Chociaż cola zero nie zawiera cukru, nadal zawiera kwasy (głównie kwas fosforowy i cytrynowy), które mogą prowadzić do erozji szkliwa zębów. Regularne picie takiego napoju może z czasem przyczyniać się do osłabienia szkliwa, większej podatności na próchnicę i nadwrażliwość zębów.

Stomatolodzy ostrzegają, że pomimo braku cukru, cola zero nie jest całkowicie bezpieczna dla jamy ustnej. Zaleca się picie jej przez słomkę oraz unikanie szczotkowania zębów bezpośrednio po spożyciu, gdyż kwasy osłabiają strukturę szkliwa.

Cola zero a zdrowie serca – co mówią badania?

Wpływ napojów dietetycznych na układ krążenia pozostaje kontrowersyjny. Część badań wskazuje, że osoby regularnie pijące colę zero mają nieco wyższe ryzyko nadciśnienia, chorób serca i udaru. Choć korelacja nie oznacza przyczynowości, te dane niepokoją naukowców.

Istnieją również podejrzenia, że długofalowe spożywanie sztucznych substancji słodzących może wpływać na skład lipidów we krwi oraz promować stan zapalny – oba te czynniki mają znaczenie w rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.

Cola zero a funkcjonowanie mózgu i zaburzenia neurologiczne

Czy słodziki mogą mieć wpływ na nasz mózg? Niektóre badania sugerują związek między długotrwałym spożyciem napojów dietetycznych a zwiększonym ryzykiem chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer. Przykładowo, badanie opublikowane w „Stroke” wykazało, że osoby pijące regularnie napoje dietetyczne mają większe ryzyko udaru oraz demencji.

Te wyniki wymagają dalszych badań, ale rzucają cień na powszechnie panujące przekonanie, że cola zero to napój całkowicie neutralny dla zdrowia. Dodatkowo, niektóre osoby mogą doświadczać bólów głowy, lęków czy bezsenności po spożyciu napojów z dużą zawartością aspartamu.

Ile coli zero można pić bez ryzyka dla zdrowia?

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz FDA uznają aspartam i inne substancje słodzące za bezpieczne, o ile są spożywane w granicach norm. Dla przeciętnego dorosłego oznacza to, że dopuszczalne dzienne spożycie aspartamu nie powinno przekraczać 40 mg/kg masy ciała. W praktyce oznacza to kilka puszek coli zero dziennie, choć warto pamiętać, że słodziki występują także w innych produktach.

Eksperci sugerują, by napoje dietetyczne traktować jako okazjonalny element diety, a nie jej stały składnik. Równowaga, różnorodność i umiar to kluczowe zasady zdrowego stylu życia.