Silna wola – czym jest i jak ją kształtować ?

Silna wola, choć jest pojęciem abstrakcyjnym i nie możemy jej ani dotknąć, ani poczuć, bardzo mocno wpływa na nasze życie i umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach. To dzięki niej realizujemy długofalowe, często niełatwe cele, dążymy do czegoś więcej, nie poddajemy się od razu, ale i potrafimy odmawiać tym, którzy np. chcą wykorzystać nasze „zbyt” dobre serce. Co warto wiedzieć o silnej woli i jak nad nią pracować?

Co to jest silna wola?

To, czym jest silna wola najlepiej definiuje się przez zdolność do zachowania samodyscypliny w różnych życiowych sytuacjach oraz umiejętność panowania nad własną impulsywnością. To właśnie silna wola pozwala nam być takimi, jakimi chcielibyśmy być: w domu, w pracy, w walce z nałogami, a jakimi często wcale nie jesteśmy.

Jak działa silna wola?

O tym, jak działa silna wola najlepiej przekonać się na sobie, zadając sobie pytania o to, co w ostatnim czasie udało nam się zrobić, z rzeczy, których bardzo pragnęliśmy, a czego się nie udało. W kontrze do silnej woli mamy słomiany zapał – cechę, która sprawia, że poddajemy się za szybko, rezygnujemy, odpuszczamy. W przeciwieństwie do słomianego zapału, silna wola:

Motywuje nas do działania wbrew różnorodnym, stającym nam na drodze do celu przeciwnościom
Skłania do podejmowania decyzji na dłuższą metę, a nie takich, które można od razu zarzucić
Nadaje sens naszym staraniom i postępowaniu, sprawiając że robimy coś, co może się wydawać czasochłonne i bardzo wymagające, a jednak dzięki silnej woli jesteśmy w stanie to ukończyć
Aktywizuje do działania, umacniając nas i pozwalając się rozwijać
Dodaje energii i podnosi poziom zaangażowania w konkretną sprawę
Podnosi pewność siebie i to nawet w sytuacjach, które innym wydają się „skazane na porażkę”
Wzmacnia wewnętrznie i pomaga dotrzeć do wyznaczonego sobie celu, bez jego zarzucania i bez szukania wymówek, które mogłyby nas od niego oddalić
Zdecydowanie poprawia własną samoocenę, umacniając ją za każdym razem gdy „dopinamy” swego i realizujemy swoje założenia
Sprawia, że decyzje podejmujemy rozsądnie i po przeanalizowaniu wielu aspektów sprawy, a nie gwałtownie, impulsywnie, bezmyślnie czy wybuchowo

Silna wola działa w nas typowo od środka – pobudzając do pracy mózg i cały układ nerwowy, i czyniąc go odporniejszym na problemy i chętniejszym do szukania wyjść z trudnych sytuacji.

Co zrobić żeby mieć silną wolę? Jak wzmocnić silną wolę?

Wielu z nas nie ma silnej woli lub nie jest ona dostatecznie mocna, by udawało nam się sprostać wszystkim codziennym wyzwaniom, planom czy nawet realizacji marzeń. Na szczęście, są sposoby na to jak wzmocnić silną wolę i jak ją w sobie systematycznie wypracowywać. Psychologia mówi, że nie istnieją ludzie, którzy w swoim życiu nie mogą czegoś zmienić na plus, a tym samym przy odpowiednim treningu, wytrwałości i chęciom – nawet osobom, które na co dzień cechuje słomiany zapał, może udać się poprawić moc silnej woli, a co za tym idzie również jakość swojego życia.

Co zrobić żeby mieć silną wolę?

Ćwiczyć ją, wykorzystując do tego odpowiednie techniki
Mierzyć siły na zamiary, zaczynają trening psychiki od realizowania małych celów, z czasem zwiększając ich poziom, skalę i długoterminowość niezbędną do realizacji zadań
Nauczyć się skupiania na rzeczach innych niż pokusy – za każdym razem gdy znów zechcemy sięgnąć po coś, po co nie powinniśmy, zatrzymajmy się na moment i zajmijmy myśli czymś innym. To proste działanie bardzo szybko pokaże nam efekty i wzmocni silną wolę
Rozluźnić się – praca nad wytrwałością nie powinna być przymusem, ani powodem do spięć. Potraktujmy to jak nowe wyzwanie!
Wyobrażać sobie siebie i swoje możliwości za pięć lat od teraz, jeśli nasza silna wola się poprawi. Zadawać sobie pytania: co uda mi się osiągnąć? Ile mógłbym zrobić? Jak będę się z tego cieszył? Jak wielką przyjemność sprawię tym bliskim? Ile dodatkowo zarobię? Jak zmieni się efektywność mojej pracy? Jak mnie docenią? Itd.

Po co nam silna wola?

Przed rozpoczęciem ćwiczeń nad silną wolą, dobrze jest sobie uświadomić po co jest nam ona potrzebna i jak wiele może zmienić. Idealnym pomysłem jest tutaj zapisanie sobie wszystkich korzyści, jakie daje silna wola i zmian, do jakich mogłoby w naszym osobistym życiu dojść, gdybyśmy ją w sobie wypracowali. Co ważne, chodzi tu nie o przeczytanie takich zalet, ale o ich samodzielne zapisanie! Tak, żeby to poczuć lepiej i mocniej. Żeby zrozumieć ile konkretnie możemy na nich zyskać.

Silna wolna potrzebna jest do:

Lepszego organizowania swojego życia i pracy
Skuteczniejszego wykonywania codziennych zajęć z finałem w postaci ich ukończenia
Realizowania marzeń i planów długoterminowych
Doprowadzania spraw do końca
Przekuwania problemów w wyzwania, które możemy zrealizować
Odnoszenia sukcesów na każdym polu
Bycia wytrwałym w swoich postanowieniach
Budowania pewności siebie i podnoszenia własnej samooceny
Osiągania życiowych sukcesów
Zmniejszania wahań własnego nastroju i niepodejmowania impulsywnych decyzji

Ćwiczenia na silną wolę

Wśród wielu wskazówek na to, jak trenować swoją silną wolę, dobrze jest zwrócić uwagę na proste, a przy tym skuteczne przy regularnym robieniu ćwiczenia na silną wolę.

Przykłady ćwiczeń:

Trening medytacji – pozwala skutecznie koncentrować uwagę i uczyć się skupienia myśli na jednej konkretnej rzeczy, przy minimalizowaniu rozpraszaczy. Osoby medytujące o wiele łatwiej potrafią przełożyć stan skupienia w czasie medytacji, na koncentrację w momencie wykonywania zadań do których silna wola jest niezbędna.
Ćwiczenia oddechowe – spokojne, długie, z panowaniem nad myślami i odsuwaniem od siebie problemów, rozterek i rzeczy, które nas w danym momencie martwią
Obserwacja myśli – z pełną świadomością przyglądamy się własnym myślom, starając się odciąć te nacechowane dużą emocjonalnością i nerwami, na rzecz tych, które rzeczywiście mogą coś zmienić, nie będąc przy tym powodem wewnętrznego rozedrgania, zestresowania i kierowania ku pokusom.
Trening skupienia – na sobie, a nie na rozpraszających czynnikach zewnętrznych. Pomyśl o jednej rzeczy, którą chciałeś zrobić i zrób ją, bez szukania wymówek. Nie musisz w tej chwili zmywać naczyń, ani iść ze znajomymi na piwo. Zrób jedną rzecz, którą zaplanowałeś. Nie odbieraj wtedy telefonów, nie przeglądaj internetu, nie udawaj, że pilnie musisz zająć się czymś innym.
Wprowadzanie zmian powoli – jeśli wszystkie punkty w tym zestawieniu ćwiczeń weźmiesz sobie na głowę od razu, szybko dopadnie cię rezygnacja i zwątpienia. Nie narzucaj sobie wszystkich ograniczeń od zaraz – zrób to czasowo, powoli.
Wyznaczanie sobie nagród – wyobraź sobie, co sobie „dasz” za zrealizowanie rzeczy wiecznie odkładanej na potem. Może to będzie jakaś sympatyczna zachcianka? Może kawałek tortu? Jakie emocje będą ci towarzyszyć, gdy nie tylko zrobisz „coś” co odkładałeś, ale i się za to nagrodzisz? Wyznaczaj „bonusy” będące dla ciebie formą uznania za działanie i nie zapomnij ich sobie wręczyć. Przykład: jeśli zapalę dziś tylko 1 papierosa, jutro pójdę do kina i zjem ulubiony popcorn.

Warto zapamiętać: mięsień nieużywany zanika, dlatego jeśli nie pracuje się systematycznie nad własną silną wolą, to i ona będzie z czasem słabnąć. Regularne stawianie sobie wyzwań, które wymagają silnej woli w połączeniu z jej ćwiczeniem, pozwolą rozwijać ją jeszcze bardziej, a tym samym stale poprawiać swoją organizację osobistą, pracę, dążenie do samorealizacji.

Ograniczanie pożeraczy czasu – wyjdź na spacer bez smartfona, nie wchodź na facebooka, nie marnuj czasu na filmy na Netflixie, jeśli masz inne zajęcia do zrobienia. Naprawdę nie musisz kraść sobie z własnej, 24 godzinnej doby cennego czasu, którego już nigdy nie odzyskasz, a który zamierzałeś zmarnować na głupoty. Uwaga: wyznacz sobie nagrodę (patrz wyżej) w postaci tych „głupot” np. zrealizujesz cel – obejrzysz film na Netflix. Sam zobaczysz, że taka forma nagrody okaże się przyjemniejsza niż dotąd!
Nauka planowania – wypisz na kartce, to co chcesz osiągnąć i zaplanuj kroki, jakie do tego musisz podjąć. Nie działaj w ciemno – planuj i realizuj każdą rzecz małymi krokami, od A do Z. To działa. Zrób sobie plan tygodniowy i miesięczny – wykonaj, a potem zrób kolejny plan i kolejny.
Trening snu – systematyka snu i jego jakość wydatnie pomogą Ci cieszyć się zmianami. Nie przeciągaj struny i nie wydłużaj doby na siłę. Wyśpij się! 6-8 godzin snu pozwoli na regenerację i poprawi jakość Twojego kolejnego dnia.
Planowanie diety i dzienne żywienia – wypisz to, co jesz, usuń z diety produkty najgorsze i zaplanuj, co będziesz jadł w najbliższym tygodniu. Stawiaj sobie małe wyzwania: nie pójdę na piwo w piątek, zamiast burgera zjem wege burgera, nie sięgnę po frytki itd. Tymi drobnymi krokami wytrenujesz silną wolę.
Zakupy z listą – tak, tak! Zrób listę i nie wrzucaj do koszyka niczego poza tym, co znajdzie się na kartce. Będzie trudno, ale jaka satysfakcja!
Ćwiczenie pisania lewą ręką – jeśli prawą masz dominującą i na odwrót. To zadanie rewelacyjnie zmienia punkt widzenia i pobudza koncentrację.
Ograniczenie telewizji – zaplanuj jeden dzień w tygodniu bez odbiornika i trzymaj się tego. Zamień ten czas na książkę lub sport.

Czy masz silną wolę?

O tym czy masz silną wolę, czy nie, decydujesz w zasadzie ty sam! Nie pozwól sobie wmówić, że to jakaś nadzwyczajna, wrodzona cecha, której nie dostałeś od życia w prezencie. Dostałeś, tylko musisz nad nią popracować. Ćwicz, wykonuj swoje plany i założenia – staraj się!

Pytania, które ułatwią zrozumienie czy masz silną wolę

Jeśli na większość z nich odpowiesz NIE, to znaczy, że czas wziąć się do ćwiczeń!

Czy udało Ci się dokończyć rzecz, o której myślałeś przez ostatnie tygodnie?
Czy przychodzi ci z łatwością realizowanie swoich planów długoterminowych?
Czy robisz plany długoterminowe?
Czy masz mocne zdanie i nie poddajesz się, jeśli coś jest za trudne?
Czy kontrolujesz swoje emocje?
Czy zdarza ci się podejmować decyzję pod wpływem chwili i zaraz potem jej żałujesz?
Czy Twoi bliscy powierzają ci trudne zadania, wiedząc, że je wykonasz?
Czy w pracy docenia się to, jak ją wykonujesz?
Czy potrafisz się maksymalnie skupić na tym, co robisz?
Czy dokończyłeś dietę, którą planowałeś, albo rzuciłeś palenie?

Jak rzucić palenie bez silnej woli?

Większość palaczy twierdzi, że nie mają na tyle silnej woli, żeby rzucić palenie. Oczywiście jest w tym trochę prawdy, ale należy pamiętać, że palenie to nałóg, który w pewien sposób zmienia działanie naszego organizmu i psychiki. Tym bardziej silna wola przyda się do tego, żeby wreszcie z tym nałogiem skończyć. Masz słabą wolę, ale chciałbyś rzucić? To może ci pomóc:

Ograniczaj palenie o kilka sztuk papierosów dziennie – celowo przedłużaj moment sięgnięcia po papierosa i nagradzaj się czymś miłym, gdy Ci się to uda
Wyobraź sobie, ile zaoszczędzić, rzucając, a następnie, za każdego niewypalonego papierosa wrzuć sobie do słoika 50 groszy. Szybko zobaczysz, że uzbiera się kwota, która starczy Ci na nowe buty, gadżet czy wyjście ze znajomymi do kina
Policz ile wydajesz na nałóg – uczciwie, bez ściemniania! Wyobraź sobie, co sobie kupisz, kiedy nie będziesz już tego przepalał.
Dołącz do kogoś, kto również rzuca palenie – nawet online. Wspólna motywacja, a nawet rywalizacja mogą być bezcenne
Wykonuj wcześniej wymienione ćwiczenia na silną wolę – wstawiając w nich zadania związane z paleniem.
Skup się na czymś innym niż papieros – może masz do posprzątania jakiś wielki stary strych? Może trzeba pomóc sąsiadce w przekopaniu ogródka? Przekieruj energię na coś konkretnego.
Wprowadź do swojego menu coś, co zawsze lubiłeś, ale rzadko kupujesz. Niech to będzie nagroda, po którą sięgniesz gdy zrealizujesz dzienny cel zmniejszania ilości wypalonych papierosów.
Buduj nowe nawyki – jeśli rano paliłeś, zjedz najpierw śniadanie. Choćby nie wiem co! Wypij herbatę w czasie, w którym wychodzisz z pracy na papierosa. Przeciągnij moment sięgnięcia po nałóg. Zastąp go czymś smacznym i zdrowym. Może rzadki egzotyczny owoc? Za każdym razem inny? Odkryjesz nowe smaki, wzmocnisz silną wolę.
Rozpisz na kartce swoje wyniki – jak Bridget Jones w „Pogoni za rozumem”. Tabelka: ilość papierosów dziennie, ile mniej, co sobie dałem w nagrodę itd. Zmotywujesz się i zobaczysz, jak miło będzie poczytać o kolejnym dniu z dobrym efektem
Zacznij ćwiczyć – bieganie, basen, siłownia, nawet ćwiczenia na dywanie. Aktywny ruch skutecznie zmniejsza chęć palenia i pozwala skupić się na czymś innym, a przy okazji buduje umięśnione, zdrowe ciało!