Słowem „psianka” określa się dziś całą grupę roślin należących do tzw. rodziny psiankowatych. Wśród nich są zarówno krzewy, pnącza, gatunki jednoroczne, byliny wieloletnie, jak i drzewa. Gdy mówimy o psiance trzeba więc pamiętać o tym, że są różne jej odmiany i typy, a jedna drugiej jest zupełnie nierówna!
Psianka – wygląd i odmiany
Duże zróżnicowanie odmian psianki sprawia, że ciężko jest uśrednić wygląd tych roślin i nawet nie powinno się tego robić. By nie pomylić jednej z nich z inną, najlepiej jest zawsze dopytać o odmianę, a dopiero później przyjrzeć się wyglądowi tej konkretnej rośliny. Psianka – wygląd i odmiany podstawowe:
- Psianka koralowa – idealne do uprawy w domu. Wyróżnia się żółtymi lub pomarańczowożółtymi owocami.
- Psianka pieprzowa – również uprawiana w domach ma mniejsze owoce w charakterystycznym, dość mocnym kolorze czerwonym.
- Lulo – dochodząca w ogrodach do nawet 2 metrów wysokości, ale możliwa też do uprawy domowej. W jej wyglądzie najbardziej charakterystyczne są skórzane liście o ząbkowanych brzegach i piękne, osiągające nawet 6 cm średnicy owoce. To jedna z niewielu jadalnych psianek!
- Psianka czarna (tzw. czarcie jagody)- piękna i zabójczo niebezpieczna. Osiąga do pół metra wysokości, mnoży się jak chwast i choć owoce ma bardzo efektowne, to ich spożycie może doprowadzić do poważnego zatrucia.
- Szafirowa burza – niezwykle efektowna odmiana krzewu psiankowatego, pełna szafirowych kwiatów, które na pędach rośliny utrzymują się od czerwca aż do późnej jesieni. Robi wrażenie!
- Psianka jaśminowa – piękne pnącze o sercowatych liściach i kwiatach w formie białych lub jasnoniebieskich gwiazdek. Lekko toksyczna – również dla zwierząt.
- Słodkogórz – odmiana przyjmująca często formę zwisającej z drzew liany. Ma owoce zielone, a w miarę dojrzewania przyjmują one soczyście czerwoną barwę. Ten typ ma opinię trucizny, ale w pewnej części jest też zewnętrznie stosowanym lekiem i składnikiem kosmetyków zatwierdzonych przez EU.
- Psianka kosmata – odmiana o pomarańczowych owocach, białych kwiatach w formie gwiazdy i gęstym owłosieniu. Niezwykłe trująca – zawiera szkodliwą dla człowieka solaninę.
Psianka – Wymagania i uprawa
Domowa uprawa psianki wiąże się z konkretnymi warunkami, jakich ta roślina wymaga. Większość psianek najlepiej przyjmuje się w miejscach jasnych i słonecznych – lubią naturalne światło i najlepiej przy nim rosną. Uprawiane w domu docenią też ciepło i odpowiednią wilgotność powietrza.
- Podlewanie – wzmożone w okresie ich wzrostu, kiedy zapotrzebowanie psianki na wodę jest największe
- Przycinanie – pod koniec opadania owoców. Roślinę tniemy do połowy jej wysokości, dzięki temu w kolejnym roku będzie wyglądać jeszcze lepiej. Uwaga: od momentu przycięcia aż do wiosny ogranicza się podlewanie do minimum!
- Nawożenie: od jednego do dwóch razu w tygodniu.
- Podłoże: przepuszczalne, możliwie żyzne, próchnicze. Odczyn: lekko kwaśny lub obojętny
Psianki – Zastosowanie
Psianki, zależnie od odmiany znajdują dziś zastosowanie w uprawie domowej, jako rośliny ozdobne, które można swobodnie trzymać w pojemnikach i na balkonach. Odmiany domowe pełnią rolę typowo dekoracyjną, przyciągając oko pięknymi, czerwonymi lub pomarańczowożółtymi owocami.
Czy roślina psianka jest trująca?
Nie wszystkie odmiany są trujące, ale tak, zadając pytanie o to, czy roślina psianka jest trująca, znajdziemy wiele odmian, których spożycie może wywołać ciężkie zatrucie pokarmowe. Tym samym, jeśli nie ma się pewności co do tego, jaką psiankę mamy w doniczce, lepiej jest jej nie spożywać. Dotyczy to całości psianki: trujące są jej owoce, liście, kwiaty, a nawet łodyga!
Uwaga: nie poleca się ich uprawy w domach, w których przebywają małe dzieci.
Czy psianka jest jadalna?
Tylko niektóre odmiany psianki są jadalne i należy do nich np. psianka Lulo. Jej żółte owoce pokryte grubą, włochatą skórką są w środku pomarańczowe i można je swobodnie jeść. W Polsce bywają nazywane małymi pomarańczami i mają dość podobny do nich smak. Smakosze zauważają, że smakiem psianka Lulo przypomina połączenie cytrusów i ananasa, a dla osób lubiących zdrowotne właściwości owoców, będzie źródłem witamin z grupy B, C, fosforu, żelaza i wapnia. Najsmaczniejszy jest sok z psianki Lulo – miąższ po jego odciśnięciu wykorzystuje się często jako paszę dla zwierząt.