Najmniejsze miasto na świecie – gdzie się znajduje i dlaczego przyciąga turystów

Gdzie znajduje się najmniejsze miasto na świecie?

Choć rekordy Guinnessa często budzą kontrowersje, jedno miasto od lat pozostaje niekwestionowanym liderem w kategorii „najmniejsze miasto świata” — to Hum, miejscowość położona w Chorwacji, w regionie Istria. Hum liczy zaledwie około 20–30 mieszkańców (liczba ta nieco się waha, zależnie od sezonu), a mimo to spełnia formalne kryteria nadane przez chorwacką legislację, by być uznawanym za miasto, a nie wieś.

Miasto znajduje się zaledwie kilka kilometrów od bardziej znanego Buzetu, na malowniczym wzgórzu, które przez stulecia stanowiło punkt strategiczny ze względu na swoje położenie. Dziś Hum stanowi enklawę historii i tradycji, przyciągając swoją unikalnością coraz większe rzesze turystów.

Dlaczego Hum jest uznawany za miasto?

Wielu odwiedzających zastanawia się, jak to możliwe, że miejsce z kilkunastoma mieszkańcami posiada status miasta. Odpowiedź tkwi w historii oraz systemie administracyjnym. W średniowieczu „miasto” oznaczało nie tyle liczbę ludności, co strukturę społeczną, obwarowanie czy prawa miejskie.

Hum powstał około XI wieku jako ufortyfikowana osada z murami obronnymi, ratuszem i kościołem – elementami typowymi dla średniowiecznego miasta. Co ciekawe, miasto zachowało ten układ urbanistyczny aż do dziś. Chorwackie prawo przewiduje, że jeśli jednostka terytorialna nosiła przez wieki nazwę „grad” (czyli miasto), zachowuje ten tytuł bez względu na liczbę mieszkańców.

Co warto zobaczyć w Hum?

Pomimo niewielkich rozmiarów, Hum oferuje zaskakująco wiele atrakcji — to prawdziwa kapsuła czasu. Spacerując główną (i jedyną) ulicą, można poczuć klimat dawnych wieków: kamienne domy, brukowane chodniki, solidne mury obronne. Przez wieki miasto prawie się nie zmieniło, a jego układ urbanistyczny jest praktycznie nienaruszony.

• Kościół św. Hieronima – główna świątynia w Hum, zbudowana w XII wieku, zachowała wiele oryginalnych fresków i elementów dekoracyjnych charakterystycznych dla okresu romanizmu i gotyku.
• Kamienna brama miejska – onegdaj pełniąca funkcję obronną, dziś stanowi nieformalny symbol miasta.
• Alei Głagolityzmu – unikatowy szlak z rzeźbami, łączący Hum z pobliską miejscowością Roč, na którym przedstawiono literki głagolickie – starosłowiański alfabet używany w średniowiecznej Chorwacji.

Dlaczego Hum przyciąga turystów?

Hum fascynuje swoją nieskazitelną autentycznością. W epoce, gdy wszystko pędzi i dominuje nowoczesność, to najmniejsze miasto świata staje się oazą spokoju i refleksji. To nie tylko idealne miejsce na jednodniową wycieczkę, ale także przystanek pozwalający na spojrzenie w przeszłość – prawdziwą, niezmienioną, bez komercyjnych sztuczek.

Miasto przyciąga także wielbicieli języka słowiańskiego – znajduje się tutaj centrum głagolicy, starodawnego pisma uchodzącego za jedną z najstarszych form piśmienniczych w Europie. Nie brakuje też lokalnych atrakcji kulinarnych – wielu turystów przyjeżdża do Hum tylko po to, by skosztować słynnej rakiji ziołowej – Humska Rakija, destylowanej według lokalnych, tradycyjnych receptur.

Jak dojechać do Hum i kiedy najlepiej odwiedzić to miejsce?

Do Hum można dojechać samochodem z każdej większej miejscowości w Istrii – na przykład z Puli, Rijeki czy Poreča. Najwygodniejsza trasa prowadzi przez Buzet, a następnie lokalnymi drogami, które wiją się wśród malowniczych wzgórz i lasów. Droga sama w sobie jest już atrakcją – pozwala podziwiać naturalne piękno środkowej Istrii.

Planując wizytę, najlepiej wybrać miesiące od maja do września. Wtedy warunki pogodowe sprzyjają pieszym wędrówkom, a miasto, mimo że wciąż kameralne, ożywa nieco dzięki zwiększonemu ruchowi turystycznemu. Latem odbywa się też kilka lokalnych wydarzeń, m.in. festiwal muzyczny i jarmark rzemiosła ludowego.

Czy w Hum można przenocować?

Choć ofert noclegowych w samym Hum jest niewiele, istnieje opcja noclegu w agroturystycznych gospodarstwach zlokalizowanych w promieniu kilku kilometrów od miasta. Są to często urokliwe, rodzinne pensjonaty oferujące lokalne przysmaki i prawdziwą gościnność, niespotykaną w dużych hotelach. Dzięki temu pobyt w Hum staje się niepowtarzalnym doświadczeniem – to nie tylko zwiedzanie, ale i życie na chwilę w zgodzie z rytmem lokalnej społeczności.

Dla bardziej wymagających turystów dostępne są także apartamenty i wille w pobliskich miejscowościach, takich jak Roč czy Buzet, z których do Hum można dotrzeć w kilkanaście minut.

Najmniejsze miasto świata jako inspiracja do powolnego życia

W ostatnich latach ruch slow living i slow travel zyskał ogromną popularność. Hum idealnie wpisuje się w ten trend – to miejsce, w którym czas się zatrzymał, a każdy krok jest okazją do refleksji i kontaktu z naturą oraz historią. Można tu spokojnie przystanąć, spojrzeć w horyzont i poczuć, że perełki – choć malutkie, wciąż istnieją.

Dla wielu odwiedzających Hum staje się nie tylko ciekawostką geograficzną, ale także symboliczną lekcją — że wielkość nie zawsze mierzy się liczbą ludności czy wysokością budynków, ale duszą miejsca i jego klimatem.