Nie bez powodu mówi się, że ciężko jest żyć z malkontentem… wiecznie narzeka, wszędzie widzi problem, częściej ma minę smutną niż wesołą i mówiąc krótko: przysłowiowa szklanka zawsze jest dla niego do połowy pusta. Jakie jeszcze zachowania są dla niego typowe i dlaczego warto się trzy razy zastanowić, zanim wejdzie się z nim w głębszą relację?
Jak rozpoznać malkontenta?
Co ciekawe, na pierwszy rzut oka człowiek ten może się zupełnie nie wyróżniać z tłumu, a jego reakcje czy zachowania mogą się wydawać adekwatne np. do złej sytuacji gospodarczej, politycznej, kiepskiego zarządzania gminą, złych ludzi, których wokół nas jest przecież pełno itd. Sęk w tym, że życie nigdy nie jest czarne, a ma też wiele białych stron, podobnie jak i kolorów! Tych ostatnich prawdziwy malkontent po prostu nie dostrzega!
Główne cechy malkontenta
- Wszędzie widzi problem, zło i burzowe chmury
- Nawet w sytuacjach pozytywnych i z natury dobrych znajdzie coś, co ich rangę zaniży. Dobry przykład: Wreszcie jest piękna pogoda, zero chmurki na niebie, słońce. Malkontent: na pewno zaraz znów będzie padać. Inny przykład: awans w pracy i lepsza pensja, co na to malkontent? O rany, ale ile to roboty dodatkowej, nerwów, stresu, dramat! Przykłady można mnożyć!
- Całkowite przeciwieństwo osoby pozytywnej
- Nie walczy ze swoimi „frustracjami”, wręcz przeciwnie, uważa je za racjonalne i w pełni uzasadnione
- Wyolbrzymia wszystko to, w czym dostrzeże choćby cień negatywnych emocji (i możemy być pewnie, że dostrzeże to wszędzie!)
- Nie potrafi tak naprawdę cieszyć się życiem. Jeśli coś go zadowoli to tylko na chwilę, bo za moment znów znajdzie powód do narzekania
- Jego bliscy mają wrażenie, że bezustannie „jęczy” i szuka dziury w całym
- Ciągle o wszystko obwinia innych i jest mistrzem czynienia wyrzutów
- Jest niezmiennie pesymistyczny, źle nastawiony i ma złe samopoczucie
- Wiecznie niezadowolony
- Bezbrzeżnie zmęczony i wyczerpany
- Niechętny do wykonywania codziennych obowiązków, podobnie jak i do podejmowania nowych aktywności
- Zawsze zakłada najgorszy scenariusz i bardziej skupia się na nim niż na ewentualnych pozytywnych efektach. Przykład: planuje wymarzony wyjazd zagraniczny i odrzuca każdy z krajów, uznając, że wszędzie jest niebezpiecznie (tu wojna, tu prawica wygrała wybory, tam lewica, tu szaleje malaria, tam drogo, a gdzie indziej znów plaże brudne, za duży tłum, za wielka dzicz itd.)
- Czuje się niezrozumiany przez innych i nie pojmuje, jak można być cały czas uśmiechniętym, gdy wokół nas jest tyle dramatów, bólu, wypadków, śmierci, chorób, niesprawiedliwości, korupcji, złośliwości, fałszywości itd. itd. (w tym miejscu można wstawić każde, całkowicie dowolne słowo i negatywnym wydźwięku)
- Bardzo często nie widzi sensu tego, żeby np. iść do pracy (i tak nie zarobi wystarczająco, zmęczy się, dostanie skurczu łydki, spoci się, nikt go nie doceni, szef to złodziej), zrobić dla kogoś coś miłego (za miłe rzeczy zawsze dostaje się kopniaka, ludzie są niewdzięczni, życzliwość nie jest nagradzana, wezmą go za lizusa) czy nawet hucznie świętować rocznicę ślubu (po co, skoro to już dziesięć lat, za dużo to kosztuje, musimy oszczędzać, czy film przed tv nie wystarczy, świętowaliśmy już wesele itd. itd.).
Malkontent: kobieta a mężczyzna
Warto wiedzieć, że zachowania malkontenckie inaczej objawiają się u kobiet, a inaczej u mężczyzn. Kobiety najczęściej wyolbrzymiają każdy problem i z najmniejszej rzeczy negatywnej robią dosłowną apokalipsę i dramat (zwykle dotyczy to rzeczy codziennych, ale też zawodowych). Mężczyzna z kolei skupia się w swoim malkontenctwie na tym, czego nie ma. Narzeka na swoje życie bo nie ma lepszej pracy, bo go nie doceniają, bo kupił inny samochód niż chciał, bo wyjazd nie był tak udany jak mógł być, bo jego smartfon nie jest już najnowszą wersją itd.
Uwaga: zanim ocenimy kogoś jako malkontenta, pamiętajmy, że chwilowe narzekanie na życie może być związane po prostu z jego gorszym okresem czy jakąś przykrą sytuacją i wcale nie musi od razu oznaczać „wiecznego niezadowolenia ze wszystkiego”. Posądzając kogoś o bycie malkontentem można łatwo i bezzasadnie tę osobę skrzywdzić.
Jakie są przyczyny bycia malkontentem?
Co sprawia, że człowiek wszystko widzi w czarnych kolorach i nie potrafi się cieszyć życiem? Specjaliści, którzy zajmują się badaniami takich stanów zachowania i podejścia życia, wskazują tu głównie na dwa powody. Po pierwsze, traumatyczne przejścia z przeszłości, które przewartościowały malkontentowi wszystko i sprawiły, że jego system oceniania świata i próba odnalezienia się w nim wygląda tak, nie inaczej. Po drugie, nadopiekuńczość jednego z rodziców, których chronił go przed wszystkim, a po wejściu w wiek dorosły nagle na taką osobę zwaliły się wszystkie „szarości” i problemy prawdziwego świata. Bez klosza i bez ochrony rodzica.
Związek z malkontentem
Dłuższa relacja z osobą wykazującą się wymienionymi wcześniej cechami, jest zwykle bardzo trudna. Nie podoła jej nikt, kto nie ma w sobie naprawdę ogromnej cierpliwości i chęci słuchania tego, co mówi malkontent (a to jest trudne!) i próby zrozumienia go. Sytuacji nie ułatwia tu też fakt, że taki człowiek nie jest chętny do sięgnięcia po fachową pomoc i najczęściej nie zgadza się na terapię, o rozmowie z psychologiem nawet nie wspominając. Pokazanie mu innej perspektywy świata, a tym samym bycie w nim w szczęśliwym, a nie wiecznie straumatyzowanym i pełnym nerwów związku jest niezwykle trudne.