Limonen jest organicznym związkiem chemicznym zaliczanym do grupy terpenów. Terpeny z kolei to aromatyczne substancje dzięki którym rośliny odznaczają się określonym smakiem i zapachem. Limonen posiada wiele właściwości, które mają znaczenie na przykład w przemyśle kosmetycznym, ale nie tylko. W naturalnej postaci jest on bezbarwną cieczą. Główną formą chemiczną jest d-limonen produkowany w gruczołach żywicznych kwiatów konopi. Oprócz tego, że limonen jest najczęściej występującym w przyrodzie terpenem, to jest również najczęściej występującym terpenem w samych konopiach. Zawartość olejków eterycznych we frakcji osiąga aż 16%.
Limonen – cytrusowy terpen
Limonen zaliczamy do monoterpenów, czyli związków zawierających dwie jednostki izoprenu. Jest to terpen cytrusowy. Odpowiada on choćby za charakterystyczny zapach cytryny. To właśnie w jej skórce znajduje się go najwięcej. Limonen nadaje jednak aromat także innym cytrusom. To najpowszechniej występujący w przyrodzie terpen. Odnajdziemy go w ponad 300 rodzajach roślin. Choć kojarzony jest głównie z cytrusami, to występuje również w mięcie a nawet selerze. Jego funkcją w roślinach jest odstraszanie owadów i szkodników.
Limonen – właściwości
Limonen, który znajduje się w skórce cytrusów czy nawet selerze ma szczególne właściwości, przez co znany jest ze swojego szerokiego zastosowania. Badania wykazały, że działa on przeciwzapalnie, antynowotworowo, wspiera układ krążenia i ma działanie przeciwutleniające.
Działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające limonenu
Istnieje szereg badań wskazujących na przeciwzapalne i przeciwutleniające działanie limonenu. Istnieją nawet przesłanki ustalone za ich pomocą, że jego działanie wzmacniane jest chlorkiem magnezu. Winowajcą stanów zapalnych oraz wielu chorób jest stres oksydacyjny, który powstaje na skutek gromadzenia się wolnych rodników. Limonen jak wskazują badania świetnie radzi sobie z tym problemem działając jako przeciwutleniacz oraz powstrzymując zapalenia.
Właściwości antynowotworowe
Antynowotworowe działanie limonenu zostało przebadane nie tylko w warunkach laboratoryjnych na szczurach, lecz także na kobietach cierpiących na nowotwór. Prowadzono także długoletnie obserwacje spożycia skórek cytrusowych przez osoby poddane badaniu. W każdym wypadku limonen okazał się zmniejszać ryzyko wystąpienia nowotworu lub łagodzić istniejącą już chorobę. U kobiet chorujących na raka piersi poprzez podawanie 2 gramów limonenu dziennie w ciągu kilku tygodni nastąpiło zmniejszenie ekspresji guza o aż 22%. Badanie na szczurach za to polegało na podawaniu terpenu wraz z lekiem przeciwnowotworowym- deksorubicyną. Wykazało ono, że limonen znacznie łagodzi skutki uboczne tego leku.
Działanie antystresowe
Limonen używany jest jako środek antystresowy i przeciwlękowy. Konopie zawierające dużą ilość tego terpenu można stosować w leczeniu zaburzeń lękowych czy przewlekłego stresu. Istnieją także badania wskazujące na skuteczność limonenu w leczeniu depresji.
Zastosowanie limonenu
Limonen ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym. Używa się go jako środka aromatyzującego a także smakowego w produktach. Jest ceniony jednak nie tylko przy produkcji żywności. Pełni także funkcję rozpuszczalnika na przykład w farbach czy odtłuszczacza powierzchni metalowych. Używa się go nawet jako środka czyszczącego w przemyśle elektronicznym. Limonen odnajdziemy także w składzie wielu produktów gospodarstwa domowego. Zwłaszcza w chemii gospodarczej i wszelkiego rodzaju środkach czystości limonen jest chętnie wykorzystywany ze względu na walory zapachowe.
Limonen – w kosmetyce
Limonen ceniony jest szczególnie w przemyśle kosmetycznym. Ze względu na właściwości używa się go do produkcji perfum, wód zapachowych, mgiełek do ciała a także wszelkiego rodzaju kosmetykach, którym nadaje się zapach. To właśnie jemu nasze ulubione kremy i balsamy do ciała zawdzięczają zapach.
Limonen – skutki uboczne i przeciwwskazania
Nie ma określonego limitu dla spożywania limonenu. Nic nie wskazuje na to, by jego duże ilości niosły za sobą jakieś ryzyko. Zarówno podczas badań standardowych dawek jak i podczas badania nad nowotworem piersi u kobiet przy zwiększonej dawce terpenu nie wykryto po dłuższym czasie skutków ubocznych. Należy uważać jednak podczas stosowania limonenu bezpośrednio na skórę. U niektórych osób jego nadmierna ilość w kosmetykach może prowadzić do podrażnień i uczuleń. Zwłaszcza osoby ze skłonnością do tego typu problemów powinny uważnie zapoznać się ze składem każdego nowego produktu. Jeśli przyjmujemy leki i chcemy wprowadzić do diety limonen należy skonsultować to wcześniej z lekarzem ze względu na możliwe interakcje tego terpenu z lekami. Nie ma dostatecznych badań na temat przyjmowania limonenu przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Z zasady należy więc uznać to za niewskazane.