Kaszaki na twarzy – przyczyny, rodzaje i objawy

Dostrzeżenie na twarzy lub szyi zmiany skórnej, jaką jest kaszak, zwykle powoduje w nas odruch odstręczający. Tego rodzaju „defekt” nie jest wprawdzie niebezpieczny dla naszego zdrowia, ale wizualnie zdecydowanie nie wygląda dobrze! Skąd to się bierze i jak zwalczać kaszaki na twarzy?

Czym jest kaszak?

Czym jest kaszak i jak go rozpoznać? Warto wiedzieć, że ta nieestetyczna zmiana skóra określana jest często jako cysta naskórkowa lub torbiel łojowa. W zdecydowanej większości pojawia się u mężczyzn, ale często doświadczają jej również kobiety. Kaszaki powstają wskutek zaczopowania się (przytkania) ujścia mieszka włosowego i gromadzenia się w tym miejscu łoju oraz złuszczonego naskórka. Efektem jest grudkowata wypukłość, której wnętrze pełne jest półpłynnej treści. W środku kaszaka znajdziemy więc białą oraz żółtą maź, która może przyjmować konsystencję rzadką lub gęstszą. Nie brzmi to apetycznie, prawda? Niestety! I również nieładnie wygląda.

Jak wygląda kaszak?

O tym, jak wygląda kaszak można by mówić długo, bo nie każda tego typu zmiana zawsze prezentuje się tak samo. Istnieją kaszaki maleńkie, niemal niedostrzegalne, ale i takie, które są grube, wypukłe i wręcz odstręczają wyglądem. Im dłużej gromadzi się w nich łój i złuszczony naskórek, tym ciemniejszą przybierają one barwę.

Wielkość: od kilku milimetrów do nawet kilku cm średnicy!
Kolor: jasny, ale z czasem treść nabrzmiewająca od środka przebarwia je na brzydki, ciemniejszy od skóry kolor
Szczyt: im starszy kaszak, tym większe prawdopodobieństwo dostrzeżenia na górze grudki czarnej kropki. To mieszek włosowy, którego kanał został zatkany przez łój
W dotyku: miękki lub twardy. Przy próbie przesuwania go palcem – udaje się to, co również budzi nieestetyczne odczucia. Ilość substancji łojowych i płynnych może się przesuwać, dodatkowo wywołując nieładny widok

Od czego robią się kaszaki na twarzy?

Istnieją dwa podstawowe powody, w wyniku których na skórze mogą pojawiać się kaszaki. Pierwszy ma podłoże czysto higieniczne: nieprawidłowa higiena osobista prowadzi do zatkania się gruczołu łojowego przy włosku, a następnie gromadzenia się tam substancji łojowych. Drugi, zdecydowanie rzadszy powód, to podłoże genetyczne i z tym defektem spotykają się zwykle osoby z zespołem Gardnera. Nawet po usunięciu kaszaka, który ma takie genetyczne źródło powstawania – będzie on z czasem nawracał.

Od czego robią się kaszaki na twarzy? Od zaburzenia gospodarki hormonalnej i pracy gruczołów łojowych, nieodpowiednich kosmetyków wybieranych do pielęgnacji skóry (nadmiar tych na bazie olejów i silikonów) lub po prostu od ogólnego lekceważenia zasad higieny czy nadmiernego eksponowania skóry na słońce. Mała częstotliwość mycia i złuszczania skóry, brak peelingów – to prosta droga do zatykania się mieszków włosów i narastania kaszaków. Dodatkowo przyczyną powstawania kaszaków mogą też być otarcia skóry, urazy i uszkodzenia, w trakcie których dochodzi do stanu zapalnego, a następnie do zaczopowania się mieszków włosowych.

W ostatnich latach specjaliści od zmian skórnych coraz mocniej rozważają też rolę wirusa HPV w tworzeniu i wzroście kaszaków, ale wciąż nie ma na to naukowych dowodów.

Gdzie najczęściej powstają kaszaki?

Najczęstszymi miejscami powstawania kaszaków są:

Twarz – okolice policzków, przestrzeń w kącikach nosa, czoło
Szyja – w okolicach zbliżonych do wzrostu włosów
Miejsca intymne – zagłębienia pachwin, miejsca nieumiejętnie depilowane i zaniedbane higienicznie, moszna u mężczyzn, warga sromowa u kobiet.
Kark – zwykle pomijany przy myciu ciała
Przestrzeń za uchem
Na oku – dokładniej powieka górna i dolna
Na owłosionej klatce piersiowej
Na wewnętrznej powierzchni policzków

Bardzo często pojawianie się kaszaków związane jest z wiekiem i dotycząca go pracą hormonów i gruczołów łojowych. Dla przykładu kaszaki na twarzy częściej pojawiać się będą u młodzieży w okresie dojrzewania, osób między 30. a 40. rokiem życia i dalej osób po 65. roku życia. To właśnie te okresy są szczególnie narażone na duże zmiany hormonalne, które prowadzą do zmian w gruczołach i zatykania się mieszków włosowych. Raczej nie zobaczymy natomiast kaszaków u dzieci czy u noworodków, a jeśli już to wyjątkowo rzadko.

Grudka na powiece – kaszak na oku

Jednym z bardziej uciążliwych miejsc pojawiania się zmian skórnych, jest powieka. Kaszak na oku, a dokładnie na górnej czy dolnej powiece może być i mało estetyczny (niestety bardzo go widać) i przeszkadzający w swobodnym otwieraniu oka. Na początku, co ciekawe, nie będzie on nam przeszkadzał wcale, bo zmiana ta nie powoduje bólu ani dyskomfortu. Dopiero w dłuższym okresie jej narastania, kiedy wnętrze stwardnieje i będzie nabrzmiewać – a to może potrwać nawet kilka lat – stanie się uciążliwy. Tego typu kaszak może zniknąć sam, ale są to dość rzadkie przypadki. Najczęściej usuwa się go u lekarza, albo grudka pęka wskutek toczącego ją stanu zapalnego. Niemniej, nie warto czekać na pojawienie się zapalenia powieki wywołanego kaszakiem i lepiej zgłosić się z tym problemem do lekarza. To właśnie on zadecyduje czy należy zmianę usunąć, czy wystarczy złagodzić ją specjalnymi okładami lub preparatami.

Jak pozbyć się kaszaków z twarzy?

Pytając o to, jak pozbyć się kaszaków z twarzy, dostaniemy od specjalistów zajmujących się skórą kilka różnych możliwości. Wśród nich:

Okłady z ziół i preparaty łagodzące stan zapalny, jeśli wytworzył się on już wokół kaszaka
Usunięcie chirurgiczne – najskuteczniejsza i najszybsza metoda na to jak pozbyć się kaszaków z twarzy. Zabieg przeprowadza się nacinając skórę w znieczuleniu, dzięki czemu nie czuje się bólu i usuwając całą wytworzoną torbiel i jej półpłynną zawartość. Po takim zabiegu może pozostać na skórze blizna, a wszystko zależy od wielkości i zaognienia się likwidowanego kaszaka.
Usunięcie laserowe – specjalistyczne, najczęściej z wykorzystaniem nowoczesnych urządzeń laserowych, dzięki którym ryzyko pozostania na skórze blizny jest minimalne.
Krioterapia – wymrażanie, należące do metod nieinwazyjne, ale i nie do końca skutecznych. Kaszak różni się od kurzajki, na którą wymrażanie działa bardzo dobrze, więc nie będziemy tu mieć efektu stuprocentowego.

Warto wiedzieć, że aby pozbyć się kaszaków z twarzy należy usunąć i torbiel i tzw. torebkę, w której znajduje się sebum. W innym przypadku w pozostawionej torebce znów z czasem zaczną się gromadzić substancje wpływające na powrót grudkowatej zmiany.

Jak usunąć kaszaka w domu?

Wiele osób nie decyduje się na wsparcie lekarza i szybkie, chirurgiczne usunięcie kaszaka, stawiając na metody domowe. Tu warto podkreślić, że całkowite zlikwidowanie zmiany skórnej metodami niemedycznymi, nie jest możliwe! Owszem, można złagodzić stan zapalny narosły przy cyście kaszakowej, ale nie doprowadzi to do zmniejszenia się wielkości grudki.

Okłady z przestudzonych ziół – złagodzą zaczerwienienie stanu zapalnego. Najlepiej sprawdzi się rumianek, skrzyp polny i świetlik. Okłady takie poprawią higienę gruczołu, a stosowane systematycznie mogą (ale nie muszą!) udrożnić kanaliki gruczołów łojowych.
Płyny do przemywania – jałowe, uniwersalne do kaszaków na twarzy czy szyi, ale koniecznie współgrające z tzw. naturalnym środowiskiem błony śluzowej oka, jeśli to właśnie tam jest zlokalizowany kaszak. Uwaga: są małe szanse na to, że sami znajdziemy preparat pasujący właśnie do błony śluzowej naszego oka.
Nawilżane chusteczki – poprawiające higienę miejsc na i przy kaszaku.

Czy kaszaki można wyciskać? Uwaga: jest to bardzo ryzykowne! Próba samodzielnego przekłucia kaszaka, żeby podobnie jak w przypadku pryszcza wycisnąć z niego zawartość, przebijanie igłą, rozdrapywanie – może doprowadzić do wywiązania się poważnej infekcji. Specjaliści zdecydowanie odradzają takie pomysły.

Ciekawostka: wiele osób próbuje pocierania powieki obrączką (tę metodą znały nawet nasze babcie!) ale to nie jest opcja do kaszaków, a do tzw. jęczmienia na oku! W przypadku kaszaków nie sprawdzi się zupełnie.

Czy kaszak może sam zniknąć?

Tak, zdarza się, że kaszak znika samoistnie. Mały może zostać wchłonięty, a w przypadku dużego dochodzi do tego wówczas gdy zaczopowany gruczoł pęka i zawartość torebki łojowej wylewa się na zewnątrz. Niestety nie zdarza się to często – substancje łuszczącego się naskórka oraz sebum mają zdolność do przesuwania się na boki i rozszerzania swojej powierzchni, bez finalnego pęknięcia. Tym samym, czekając na to, czy kaszak zniknie samoistnie, możemy się z nim męczyć przez długie lata, a finalnie do pęknięcia wcale może nie dojść.